
تفاوت لاستیک های بایاس و رادیال
در این مقاله از همپالاستیک، در مورد ساختار تایر بحث میکنیم؛ یعنی اینکه چه نوع مواد و طرحی در فرآیند تولید تایر استفاده میشود. امروزه دو نوع لاستیک مورد استفاده قرار میگیرد: تایرهای رادیال و تایرهای بایاس پلی (Bias Ply). لاستیکهای رادیال این روزها بسیار رایجترند؛ با این حال، تایرهای بایاس نیز همچنان در کاربردهای خاص استفاده میشوند. در این مقاله به تایرهای رادیال و بایاس میپردازیم، سپس این دو نوع را مقایسه کرده و به متداولترین پرسشها پاسخ میدهیم. در نهایت هم جمعبندی میکنیم که کدام نوع برای رانندگان امروزی مناسبتر است.
نکته: اگر به دنبال انتخاب برند هستید، پیشنهاد میکنیم قبل از خرید، صفحات بهترین گلهای لاستیک هانکوک و سایر انواع لاستیک خارجی را در همپالاستیک مطالعه کنید تا با مزایا، معایب و کاربری هر کدام آشنا شوید.
لاستیک های رادیال (یا سیمی)
لاستیکهای رادیال دارای تسمههایی هستند که عمود بر جهت حرکت تایر (تقریباً ۹۰ درجه نسبت به خط مرکزی) قرار میگیرند. این تسمهها از یکدیگر عبور میکنند و زیر آج، یک یا چند کمربند تقویتی (معمولاً فولادی) قرار میگیرد. در این ساختار، خمشدن دیواره جانبی به آج منتقل نمیشود؛ به همین دلیل تایر در تماس با سطح مسیر، شکل بهینه خود را حفظ کرده و چسبندگی پایداری در شرایط مختلف ایجاد میکند.
تکمیلی کاربردی: بهدلیل جدایی عملکرد دیواره از ناحیه آج، تایر رادیال سطح تماس یکنواختتر، دمای کاری پایینتر و کنترل بهتری در ترمزگیری و پیچش ارائه میدهد. برای خودروهای سواری شهری–بینشهری، کراساوورها و حتی کامیونتهای مدرن، این مزایا کاملاً محسوس است. در برندها نیز—چه در طیف اقتصادی و چه در برندهایی مانند لاستیک هانکوک—مدلهای رادیال، انتخاب غالب بازار هستند.
لاستیک های بایاس (یا نخی)
در تایر بایاس، به جای کمربند فولادی، از لایههای نخی/نایلونی استفاده میشود که با زاویه ۳۰ تا ۴۵ درجه نسبت به خط مرکزی تایر قرار میگیرند و روی هم همپوشانی میکنند. نتیجه این چیدمان، اتصال مکانیکی قویتر بین دیواره و ناحیه آج است؛ بهعبارت دیگر، تغییر شکل دیواره جانبی به آج منتقل میشود و کل سازه یکپارچهتر رفتار میکند.
تکمیلی کاربردی: این یکپارچگی سازهای باعث میشود تایر بایاس در شرایط کاریِ کمسرعت تا متوسط، بار سنگین، ضربهپذیری بالا و مسیرهای ناهموار/خارججاده عملکرد مناسبی داشته باشد. به همین دلیل در ماشینآلات راهسازی، معدنی، کشاورزی (لودر، لیفتراک، تریلرهای مزرعه) و برخی خودروهای کلاسیک و آفرود قدیمی، هنوز هم از بایاس استفاده میشود.
تفاوت بین تایر رادیال و تایر بایاس چیست؟
تفاوت اصلی در زاویه و جنس لایهها/تسمهها است که بهطور مستقیم روی رفتار تایر اثر میگذارد:
-
رادیال: زاویه ۹۰ درجه + کمربندهای فولادی زیر آج ⇒ چسبندگی بالا، دمای کمتر، دوام بیشتر آج، فرمانپذیری بهتر در سرعتهای بالا.
-
بایاس: لایههای مورب همپوشان ⇒ یکپارچگی سازهای، مقاومت ضربهای خوب، تحمل بار در سرعتهای پایین، مناسب سطوح ناهموار.
ساخت و کاربرد لاستیک رادیال
-
لاستیکهای رادیال رایجترین نوع تایر مورد استفاده در وسایل نقلیه مدرن هستند.
-
دیواره جانبی تقریباً عمودی و لایه سیم فولادی با زاویه ۹۰ درجه نسبت به خط مرکزی دارند.
-
سواری نرمتر و راحتتری نسبت به بایاس ارائه میدهند.
-
در سرعتهای بزرگراهی و زیر بار، خنکتر کار میکنند (مدیریت حرارتی بهتر).
-
معمولاً مصرف سوخت کمتر و طول عمر آج بیشتری دارند.
-
در برابر پنچری مقاومترند و رانندگی با سرعت بالا را بهتر مدیریت میکنند.
-
برای خودروهای با عملکرد بالا، SUVها و کامیونها توصیه میشوند.
-
چسبندگی، هندلینگ و پایداری بهتری دارند.
-
عموماً گرانتر از بایاس هستند اما بهدلیل دوام و عملکرد، در بلندمدت بهصرفهتر محسوب میشوند.
تکمیلی «کِی رادیال بخریم؟»:
-
رانندگی غالباً شهری–بینشهری و سرعتهای پایدار دارید.
-
مصرف سوخت و دوام آج برایتان مهم است.
-
سیستمهای کمکی مدرن خودرو (ABS/ESP) بهترین کارایی را میخواهند.
-
به دنبال برندهای محبوب بازار (از اقتصادی تا پریمیوم مثل لاستیک هانکوک و دیگر لاستیک خارجی) هستید.
برخی از معایب لاستیک های رادیال
-
در برخی سطوح بسیار ناهموار، سختی موضعی کمربند فولادی میتواند به انتقال ضربه کمک کند.
-
برخوردهای تیز (مانند لبه جدول) ممکن است به دیواره جانبی آسیب وارد کند.
-
آج سفتتر در برخی مدلها میتواند صدای غلتش را افزایش دهد (بسته به طرح گل و ترکیب).
نکتهی نگهداری: فشار باد صحیح، بالانس و تنظیم زوایا (Align) اثر این موارد را بهطور محسوسی کاهش میدهد.
ساخت و کاربرد لاستیک بایاس
-
دیواره جانبی بهصورت مورب از مهرهای به مهره دیگر کشیده شده است؛ چندین لایه روکش لاستیکی با زاویههای متقاطع نسبت به هم و نسبت به خط مرکزی.
-
در وسایل نقلیه قدیمی و برخی کاربریهای خاص رایجتر است.
-
بهدلیل ساختار یکپارچه و الگوی گل سخت، برای شرایط خارج از جاده مناسبتر است.
-
دیواره جانبی انعطافپذیرتر، چسبندگی بهتری روی سطوح نامنظم ایجاد میکند؛ انتخابی خوب برای کامیونها و خودروهای آفرود قدیمی.
-
اغلب ارزانتر از رادیال هستند.
-
سواری محکمتر و تحمل بار نقطهای بهتر نسبت به رادیال در سرعتهای پایین دارند.
-
به اندازه رادیالها کممصرف یا بادوام نیستند و برای سرعتهای بالا مناسب نیستند.
-
با وجود محدودیتها، در کاربردهای خاص ارزشمندند (معدنی، کشاورزی، صنعتی).
-
نسبت به رادیال، معمولاً قیمت پایینتری دارند.
تکمیلی «کِی بایاس بخریم؟»:
-
حرکت غالباً در مسیرهای ناهموار، خاکی، سنگلاخ با سرعتهای پایین تا متوسط است.
-
اولویت تحمل ضربه و بار سنگین دارید (مثلاً لودر، لیفتراک، تریلیهای مزرعه).
-
خودروی کلاسیک یا آفرود قدیمی دارید که فابریکِ بایاس بوده است.
معایب لاستیک های بایاس
-
سایش سریعتر آج بهدلیل تغییر شکل بیشتر در تماس با زمین.
-
مقاومت غلتشی بالاتر ⇒ مصرف سوخت بیشتر.
-
پدیده Roll-Over Effect (واژگونی موضعی آج در پیچ) ⇒ کاهش چسبندگی در پیچیدنهای تند.
-
مدیریت حرارتی ضعیفتر در سرعتهای بالا ⇒ مستعد داغی و کاهش دوام.
چگونه بررسی کنیم که تایرهای بایاس پلی یا رادیال داریم؟
با بررسی دیواره جانبی (Sidewall) بهراحتی قابل تشخیص است:
-
وجود واژههای RADIAL یا RADIAL PLY و همچنین حرف R در اندازه (مثلاً 225/50R17) نشانه رادیال است.
-
وجود واژههای BIAS یا BIAS PLY و نمایش اندازه بهصورت خط تیره (مثلاً 6.50-16) یا حرف D در برخی سایزبندیها نشانه بایاس است.
افزون بر نوشتهها، فرمپذیری دیواره در فشار دست هم تا حدی تفاوت را نشان میدهد اما برای تشخیص دقیق، علائم حکشده معتبرترین راه است.
کدام لاستیک را انتخاب کنیم؟
انتخاب بین رادیال و بایاس به نوع وسیله نقلیه، شرایط رانندگی، سرعتهای معمول، بار، مسیر و ترجیحات بستگی دارد.
-
اگر خودروی شما مدرن است و بیشتر در جاده آسفالت با سرعتهای یکنواخت حرکت میکنید، رادیال بهطور معمول انتخاب برتر از نظر دوام آج، مصرف سوخت، فرمانپذیری و راحتی است.
-
اگر کاربری شما سنگین، ضربهخور، کمسرعت و خارججادهای است (معدنی، کشاورزی، صنعتی)، بایاس میتواند مناسبتر باشد.
-
برای خودروهای کلاسیک و برخی 4×4های قدیمی که بهصورت فابریک بایاس بودهاند، حفظ همان ساختار میتواند اصالت و کارکرد مناسب را تضمین کند.
در مجموع، برای اکثر خودروهای سواری و SUVهای امروزی، رادیال توصیه میشود؛ اما برای کاربردهای خاص، بایاس هنوز هم بهصرفه و کارآمد است. هنگام انتخاب برند، مطالعهی بررسی لاستیک کپسن و راهنماهای برندهای لاستیک خارجی (از جمله لاستیک هانکوک) در همپالاستیک به تصمیمگیری آگاهانه کمک میکند.
کلام آخر
لاستیکهای رادیال بهدلیل راندمان سوخت، هندلینگ و کیفیت سواری بالاتر در مقایسه با بایاس پلی، برای اکثر خودروهای مدرن توصیه میشوند. با این حال، بایاس در کاربریهای خاصِ خارججادهای، معدنی و کشاورزی بهدلیل مقاومت در برابر بریدگی و ضربه، هنوز انتخابی ارزشمند است. پس از مطالعه این مقایسه و در نظر گرفتن نیازهای خودرو و سبک رانندگی، میتوانید انتخابی آگاهانه داشته باشید. برای بررسی برندها نیز، خواندن بررسی لاستیک کپسن و راهنماهای برندهای لاستیک خارجی مانند لاستیک هانکوک در همپالاستیک کمک بزرگی خواهد بود.
برای انتخاب دقیق بین رادیال و بایاس، همین حالا با مشاوران همپالاستیک تماس بگیرید یا فرم مشاوره را پر کنید.
-
مشاهده قیمت روز، بررسی موجودی سایز و برند (از اقتصادی تا لاستیک خارجی مطرح مثل لاستیک هانکوک).
-
امکان خرید آنلاین مطمئن، راهنمایی برای انتخاب کاربردی (سواری، شاسیبلند، سنگین، کشاورزی، صنعتی).
-
بهرهمندی از خدمات همپالاستیک: مشاوره تخصصی، ارسال سریع، و شرایط خرید منعطف.
با چند کلیک، تایر مناسب کاربری خود را انتخاب کنید و با خیالی آسوده برانید.
سوالات متداول:
در اینجا به برخی از سؤالات رایج مردم در هنگام انتخاب لاستیک برای اتومبیل خود می پردازیم.
آیا می توانید تایرهای رادیال و بایاس را با هم ترکیب کنید؟
ترکیب لاستیک های رادیال و بایاس در یک خودرو توصیه نمی شود. اختلاط انواع لاستیک ها می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در هندلینگ و پایداری شود و همچنین می تواند منجر به سایش نامنظم تایر شود. تایرهای رادیال و بایاس متفاوت طراحی شدهاند و ویژگیهای هندلینگ متفاوتی دارند و در صورت استفاده با هم میتوانند باعث از بین رفتن کشش و کنترل و همچنین افزایش ساییدگی و پارگی لاستیکها و سیستم تعلیق شوند.
چه خودروهایی از لاستیک های بایاس استفاده می کنند؟
لاستیک های بایاس معمولاً در وسایل نقلیه قدیمی و خودروهای آفرود استفاده می شود. خودروهایی که برای شرایط عملیاتی سخت و یا کار سنگین استفاده می شوند بیشتر از تایرهای بایاس استفاده می کنند. به عنوان مثال درانتخاب لاستیک لودر در اغلب شرایط این تایرها مناسب تر هستند. این تایرها به اندازه لاستیک های رادیال در وسایل نقلیه مدرن استفاده نمی شوند. لاستیک های بایاس نیز در برخی از خودروهای کلاسیک و قدیمی و همچنین برخی از کامیون ها و تریلرهای سبک استفاده می شود. با این حال، توجه به این نکته مهم است که استفاده از تایرهای بایاس در وسایل نقلیه مدرن به طور فزایندهای نادر میشود و لاستیکهای رادیال اکنون انتخاب ارجح برای اکثر وسایل نقلیه و شرایط رانندگی هستند.
آیا می توانید لاستیک های بایاس را وصله یا پچ کنید؟
بله، تعمیر لاستیک بایاس مانند هر نوع لاستیک دیگری امکان پذیر است. روند کار مانند وصله لاستیک رادیال است و بهتر است هنگام انجام تعمیر از دستورالعمل ها و توصیه های سازنده پیروی کنید. اگر لاستیک دچار پنچری یا نشتی ریز باشد، میتوان با برداشتن لاستیک از چرخ، تمیز کردن اطراف پنچری و زدن یک وصله به داخل لاستیک، آن را وصله کر. وصله باید از یک ماده بادوام و انعطاف پذیر ساخته شود که بتواند فشار و حرکت لاستیک را در حین چرخش تحمل کند.
چه نوع لاستیکی ایمن تر است؟
به سختی می توان گفت که یک نوع تایر ذاتا ایمن تر از نوع دیگر است، زیرا هر دو تایر رادیال و بایاس نقاط قوت و ضعف منحصر به فرد خود را دارند. نوع لاستیکی که برای شما ایمن ترین است به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع وسیله نقلیه ای که رانندگی می کنید، شرایط جاده ای که با آن رانندگی می کنید و سبک رانندگی شما. به طور کلی، لاستیک های رادیال برای رانندگی با سرعت بالا بهتر در نظر گرفته می شوند و نسبت به تایرهای بایاس از مصرف سوخت و دوام بیشتری برخوردار هستند. آنها همچنین سواری نرم تر و راحت تری را ارائه می دهند و چسبندگی بهتری در جاده دارند و هندلینگ و پایداری بهتری را ارائه می دهند.
آیا رادیال ها بیشتر از بایاس دوام می آورند؟
به طور کلی، تایرهای رادیال نسبت به تایرهای بایاس پلی دوام بیشتری دارند. این به عوامل متعددی از جمله ساختار لاستیک، مواد استفاده شده در تایر و نحوه طراحی تایر برای رسیدگی به شرایط جاده مربوط می شود. لاستیک های رادیال با ساختار شعاعی ساخته شده اند که به لاستیک اجازه می دهد تا راحت تر خم شده و ضربه ها را جذب کند. این باعث می شود تا لاستیک دوام بیشتری داشته باشد و طول عمر بیشتری داشته باشد، زیرا احتمال آسیب دیدن آن در اثر خطرات جاده و چاله ها کمتر است. لاستیکهای رادیال معمولاً دارای الگوی آج قویتر و بادوامتری هستند که کشش و مقاومت در برابر سایش را بهتر میکند. از طرف دیگر لاستیک های بایاس ساختار سنتی تری دارند که می تواند بیشتر در معرض آسیب ناشی از خطرات جاده و چاله ها باشد. آنها همچنین به دلیل داشتن دیواره جانبی سفت و سخت، در طول زمان بیشتر مستعد ترک خوردگی و سایر اشکال آسیب باشد.
لاستیک های بایاس چقدر عمر می کنند؟
به طور متوسط، یک تایر بایاس می تواند بین 40000 تا 60000 مایل دوام بیاورد، اما این می تواند بسته به لاستیک خاص و شرایطی که در آن استفاده می شود بسیار متفاوت باشد. مهم است که به طور منظم تایرهای خود را بازرسی کنید و در صورت فرسودگی یا آسیب دیدگی آنها را تعویض کنید. اگر در مورد طول عمر لاستیک های بایاس خود مطمئن نیستید یا نیاز به تعویض آنها دارید، بهتر است با سازنده خودرو یا یکی از مشاوران ما در همپالاستیک مشورت کنید. تعمیر و نگهداری منظم تایرها، از جمله چرخاندن لاستیکها و بررسی فشار هوا نیز میتواند به افزایش طول عمر لاستیکهای شما کمک کند.